معرفی این دسته از رنگزا ها برای رنگرزی پنبه و دیگر الیاف سلولزی مناسب می باشند.این رنگ ها میزان رمق کشی و تثبیت بیشتری داشته که در نهایت از نظر صرفه اقتصادی و کاهش هزینه ها نسبت به دسته رنگ های معمولی راکتیو مورد توجه بیشتری می باشند.جذب بیشتر و رمق کشی بالاتر بخصوص در رنگرزی مخلوط پلی استر/سلولز در شرایطی که نسبت آب به کالا در حمام بالا و تغییر می کند بسیار حائز اهمیت است.بعلت جذب بیشتر این دسته رنگ ها میزان رنگ فیکسه نشده در پساب شستشوی بعد از رنگرزی بسیار کمتر از بقیه دسته رنگ ها می باشد،لذا این دسته رنگزا ها برای مواردی که کم کردن پساب مورد اهمیت است توصیه می شوند.همچنین این خصیصه منجر به کاهش تعداد مراحل و زمان عملیات شستشویی می گردد.پایداری بالاتر این دسته رنگزاها منجر به یکسانی بیشتر نوبت های متوالی تولید از یک نسخه می شود.کنترل میزان رمق کشی این دسته از رنگزاها به کمک کنترل در افزودن میزان نمک و حرارت قبل از اضافه کردن قلیا صورت می گیرد و می توان برای رنگرزی یکنواخت تر از این دو عامل استفاده کرد.
از جمله موارد مفید در ویژگی ای های این کلاس رنگی می توان به موارد زیر اشاره نمود:
1-میزان جذب رنگ زیاد در نسبت آب به کالای کم و زیاد
2-رمق کشی و جذب زیاد بخصوص در رنگرزی پلی استر/سلولز به هنگامی که میزان آب به کالای ما در حمام رنگرزی بسیار زائد است،رنگ های راکتیو معمول دارا میزان جذب کمتر هستند.
3-قابلیت تولید یکسان در دفعات متوالی رنگرزی
4-امکان مصرف بر روی طیف گسترده ای از کالا ها نظیر الیاف،نخ،پارچه و البسه
5-قابلیت استفاده در انواع ماشین های رنگرزی
روش های رنگرزی ماشین های رنگرزی قابل استفاده برای این دسته از رنگزاها عبارتند از : وینچ،جت،بوبین رنگ کنی،رنگرزی چله
این دسته از رنگزاها بخصوص برای استفاده در روش رمق کشی طراحی شده اند،روش رنگرزی انتخابی با توجه به نوع کالای مورد رنگرزی و ماشین موجود از روش های زیقابل انتخاب هستند.
| | Salt | | |
| Depth of | (gm/I) | Mercerised | Soda Ash | Fixation time |
| Shade | unmercerised | cotton or | (gms/1) | (mtn.) |
| cotton | Viscose rayon | | |
| Upto 0.1% | 10 | 5 | 10 | 30 |
| 0.11-0.30% | 20 | 10 | 10 | 30 |
| 0.31-0.50% | 30 | 20 | 10 | 45 |
| 0.51-1.0% | 45 | 30 | 15 | 45 |
| 1.01-2.0% | 60 | 40 | i5 | 45 |
| 2 01-4.0% | 70 | 55 | 20 | 60 |
| Above 4.0% | 90 | 65 | 20 | 60 |
| ' | | | | ~ |
روش رنگرزی شماره یک اضافه کردن نمک در قسمت های متوالی (روش رنگرزی مناسب برای نخ های مرسریزه شده)
این روش برای ماشین هایی که گردش محلول آب حمام امکان پذیر نیست و برای رنگرزی کلیه عمق های رنگی پیشنهاد می گردد.
روش رنگرزی شماره دو اضافه کردن کل نمک در ابتدای رنگرزی (مناسب برای نخ های مرسریزه نشده)
این روش برای ماشین هایی که دارای سیستم گردش محلول در حمام هستند می باشد و برای رنگرزی شید های متوسط تا تیره پیشنهاد می شود.
روش رنگرزی شماره سه:نمک و قلیایی هر دو در ابتدای رنگرزی اضافه می گردند. این روش برای ماشینهای دارای سیستم گردش حمام توصیه می شود.برای رنگرزی شید های متوسط تا تیره با ترکیب دو رنگزا پیشنهاد می شود،این روش برای نخ مرسریزه نشده مناسب است.
توجه : استفاده از مخلوط کربنات سدیم و سود کاستیک بعنوان قلیا در این روش رنگرزی به شرح ذیل توصیه می شود.
روش رنگرزی شماره چهار : رنگرزی برای شید های روشن و رنگرزی البسه این روش برای ماشین های مجهز به سیستم های میکرو پروسسور برای کنترل میزان اضافه کردن مواد برای رنگ های روشن (کمتر از 0.5 درصد)و برای تمام شید های رو پنبه مرسریزه یا ویسکوز توصیه می شود.
روش رنگرزی شماره پنج:روش رنگرزی با یک درجه حرارت(رنگرزی البسه با شید های عمیق) این روش رنگرزی برای ماشین هایی توصیه شده است که دارای سیستم اضافه نمودن مواد رنگی و نمک و .. بصورت میکرو پروسسور هستند.برای عمق های متوسط تا تیره (بشتر از 0.5 درصد)توصیه می شود.(بر روی پارچه های مرسریزه).
روش رنگرزی با ماشین ژیگر بعلت درجه حرارت بالای رنگرزی،مشکل رنگ باختن لبه های پارچه اغلب در رنگرزی با این ماشین مشاهده می شود،که لازم است از آن جلوگیری شود.
1-از ماشین در بسته استفاده شود که به بدین وسیله حرارات بصورت یکنواخت در کل عرض پارچه توزیع خواهد شد.
2-پارچه را کاملا یکنواخت رول کرده و سپس به ماشین ژیگر تغذیه شود.
3-نگهداری حرارت داخل حمام در حداقل 90-85 درجه سانتی گراد
4-تنظیم درجه حرارت حمام رنگرزی در 90-85 درجه سانتی گراد برای اطمینان از حفظ پارچه در حداقل دمای 80 درجه سانتی گراد به هنگام افزودن قلیا.
روش رنگرزی
ابتدا حمام رنگرزی را در حرارت 90 درجه سانتی گراد تنظیم و با 2 گرم در لیتر رزیست سالت رنگرزی را شروع می کنیم،سپس نصف مقدار رنگ را اضافه نموده و برای یک سر زمان می دهیم،سپس نصف دیگر رنگ را اضافه نموده و یک سر دیگر زمان می دهیم،برای سر سوم نصف میزان نمک را افزوده و پس از اتمام آن نصف دیگر نمک را ضافه کرده و یک سر دیگر ادامه می دهیم،دما را در 80 درجه سانتی گراد نگه داشته و 2 سر زمان می دهیم.بعد از این دو سر نصف کربنات سدیم را اضافه و نصف دیگر را دو سر بعدی اضافه می کنیم،حال 4 سر یا بیشتر رنگرزی را ادامه داده و تخلیه می کنیم(هر سر حدود 10 دقیقه طول بکشد).
رنگرزی پنبه/پلی استر مخلوط روش یک حمامه با دو مرحله برای رنگرزی مخلوط در ماشین جت،بیم و یا دوک رنگ کنی
مقدار نمک و قلیا در رنگرزی پلی استر/پنبه
| r Depth of Shade % on total weight of goods | Salt (gms/1) | Soda ash (gms/1) |
| Upto 0.2% | 15 | 10 |
| 0.21-04% | 20 | 15 |
| 0.41-0.80% | 30 | 15 |
| 0.81-1.6% | 50 | 20 |
| Above 1.6% | 70 | 20 |
| ~ |
شستشو برای حصول بیشتر ثبات شستشویی و خیسی،شفافیت و خلوص رنگ،لازم است تا عملیات شستشو با صابون را به منظور حذف رنگ های تثبیت نشده و هیدرولیز شده از پارچه رنگ شده انجام داد.
ابتدا پارچه را در آب سرد شستشو داده تا بیشترین میزان نمک و قلیا و رنگ های واکنش نکرده با پارچه از آن خارج شودند،سپس در آب حداکثر 60 درجه شستشو می دهیم و سپس در حمام شستشو به شرح زیر شستشو می دهیم.
شوینده آنیونیک به میزان 2-1 گرم در لیتر برای مدت 15 دقیقه در دمای جوش،سپس در آب داغ(تا 60 درجه)و سپس در آب سرد شستشو می دهیم.در اغلب موارد نتیجه رضایت بخشی به هنگام استفاده از ماشین های خاص رنگرزی البسه که دارای سیلند های سوراخ دار هستند خواهیم داشت.
